↵Vipu-bálvalusa instrukšuvnnat (suomagillii)
Vipu-ohcanráva: boazodoalu ealliguovdásaš doarjaga 2025
Almmuhuvvon 8.8.2025
Oahpásmuva ovdal ohcamuša sáddema doarjaga eavttuide. Lassidieđuid doarjaga ohcamis gávnnat maid čujuhusas ruokavirasto.fi/porotalouden-elainkohtainen-tuki.
Oza boazodoalu ealliguovdásaš doarjaga Vipu-bálvalusa Elektrovnnalaš áššiiddikšumis maŋemustá 4.9.2025 Ohcanáigi nohká dii 23.59. Máinnašuvvon diibmoáigi mearrašuvvá Suoma áigeavádaga mielde.
Juos it háliit geavahit elektrovnnalaš Vipu-bálvalusa dahje doarjjaohcciin lea árbeoapmi, oza doarjaga báberskoviin 227. Máhcat báberskovi ja dárbbašlaš mildosiid Lappi EJB-guovddážii 4.9.2025 rádjái.
1. Doarjaga ohcan
Álggat boazodoalu ealliguovdásaš doarjaga ohcama elektrovnnalaččat rahpamiin Vipu-bálvalusa ovdasiiddu. Álggat sisačáliheami Vipu-bálvalussii deaddilemiin boalu Elektrovnnalaš identifiserema. Dát doalvu du Suomi.fi-ifentifiseremii, mas duođaštat identitehta bálvalussii.
Vállje identifiserenvuogi ja atte identifiseremis dárbbašuvvon dieđuid. Go identitehta duođašteapmi lihkostuvvá, beasat Vipu-bálvalusa ovdasiidui.
Govva 1.1 Vipu-bálvalusa sisačálihansiidu
Elektrovnnalaš identifiseren -liŋkkas rahpasa Eanan- ja vuovdedoalloministeriija hálddahussuorggi áššiiddikšunbálvalus. Dás sáhtát válljet identifiserenvuogi, man háliidat, ja addit dárbbašlaš dieđuid.
Govva 1.2 Vállje identitehta duođaštanvuogi
Áššiiddikšunbálvalus almmuha mat dieđut du birra gaskkustuvvojit identitehta duođašteami oktavuođas.
Govva 1.3 Identitehta duođašteami oktavuođas gaskkustuvvon dieđu.
Identitehta duođašteapmi almmuha “Leat identifiseremin Eanan- ja vuovdedoalloministeriija áššiiddikšunbálvalussii”, deaddil dás Joatkke bálvalussii -boalus.
Govva 1.4 Leat identifiseremin eanan- ja vuovdedoalloministeriija hálddahussuorggi áššiiddikšunbálvalussii.
Vállje Vipu-bálvalusa ovdasiiddus čuoggá Oza doarjagiid ja guođe almmuhusaid dahje Oza/almmut. Boazodoalu ealliguovdásaš doarjja -liŋkkas beasat ohcat doarjagiid.
Govva 1.5 Vipu-bálvalusa ovdasiidu, oza doarjagiid ja guođe almmuhusaid -oassi.
Deavdde buot bákkolaš dieđuid ohcamuššii, vai beasat vurket ohcamuša. Bákkolaš čuoggát leat merkejuvvon rukses násttiin.
2. Ohcci dieđut
Ohcci dieđut -siiddus doarjjaohccin lea olmmoš, guhte lea čálihan sisa Vipui.
Juos ohcci báŋkokontonummir váilu, Vipu fuomášuhttá áššis. Seammás rahpasa báiki kontonummira almmuheapmái. Beasat ohcamušas ovddosguvlui easka go leat almmuhan iežat kontonummira.
Govva 2.1 Ohcci dieđut -siidu
3. Ohcamuša dieđut
Borramušgácci lahtut -listtus vuosttamuš olmmožin lea Vipui sisa čálihan doarjjaohcci. Ohcamuša dieđuin lea navddus, ahte ozat boazologahallamis meroštallon boazologuid vuođul.
Govva 3.1 Ohcamušdieđut-siidu
Juos háliidat ohcat doarjaga eará loguin, go daiguin, mat leat boazologahallamis, vállje maŋimuš čuolddas Rievdat. Boalus rahpasa “Rievdat borramušgácci lahtuid dieđuid” -oassi, mas beasat rievdadit dieđuid.
Spiehkastatdilit, mas boazologut sáhttet rievdat, leat ovdamearkka dihtii bohccuid oastin. Čále ákkastallamiid boazologuide, mat spiehkkasit boazologahallamis ja lasit dárbbu mielde mildosiid ovdal ohcamuša sáddema.
Govva 3.2 Rievdat borramušgácci lahtuid dieđuid -siidu
Lasit borramušgácci guđege boazoeaiggáda, gean bohccuin ozat doarjaga, čuoggás + Lasit ođđa lahtu, sierra.
Govva 3.3 Lasit ođđa lahtu -siidu
Vállje vuosttažin, ozatgo lahtu boazologahallama boazologu mielde vai it. Dan maŋŋel lasit lahtu nama ja persovdnanummira. Juos čálát persovdnadovddaldaga boastut, Vipu almmuha feaillas.
Go válljet Ozan boazologahallama meari mielde, lasit beare borramušgácci lahtu nama ja persovdnanummira. Don it dárbbaš almmuhit bohccuid lohkomeriid.
Juos válljejit, “In oza boazologahallama meari mielde”, almmut lassin boazomeriid ja bálgosa. Lavtte ákkastallamiid ja lavtte ohcamuššii mildosiid ovdal ohcamuša sáddema.
4. Mildosiid lasiheapmi ohcamuššii
Lavtte doarjjaohcamuššii boazodoalu boađusrehkenastima, mii lea bákkolaš mielddus. Juos ozat vuosttaš geardde boazodoalu ealliguovdásaš doarjaga, boađusrehkenastima ii dárbbaš doaimmahit.
Juos ozat doarjaga borramušgácci eará dievasahkásaš lahtuid beales, lavtte mielde sis fápmudusa. Fápmudus dárbbašuvvo maid ohcci beallalaččas.
Lavtte mielde maid vejolaš bohccuid oastima gávpegirjjiid, juos ozat doarjaga eará go boazologahallama meari mielde ja ággan lea bohccuid oastin.
Vállje Mildosa tiipa -fálus, guđe mildosiid leat laktimin ohcamuššasat. Vállje juogo boazodoalu boađusrehkenastima, fápmudusa, árbegirjji, gávpegirjji dahje eará mildosa.
Go leat válljen mildosa tiippa, beasat lasihit mildosa Bláđe dahje Vállje fiilla -boalus. Oidnosii rahpasa ruvtto, man bokte sáhtát viežžat mielddusin fiilla, man áiggut. Mielddusin dohkke dušše PDF-fiila, ja dan sturrodat oažžu leat eanemustá 5 MB.
Vállje fiilla ja deaddil dán maŋŋá Raba-boalu. Ruvtto manná gitta ja válljejuvvon fiila boahtá oidnosii Lasihuvvon mildosat -čuoggái. Sáhtát sihkkut lasihuvvon mildosa Sihko-boalus.
Govva 4.1 Mildosa lasiheapmi
Govva 4.2 Mildosa lasiheapmi lihkostuvai
Sáhtát sáddet elektrovnnalaš ohcamuša almmá boazodoalu boađusrehkenastinmildosa haga ja doaimmahit dan maŋŋelabbos báberhámis Lappi EJB-guovddážii. Doarjja ii mieđihuvvo almmá boađusrehkenastima haga.
5. Sádden
Sádden-siiddus sáhtát dárkkistit čoahkkáigeasu ohcamuša dieđuin, sáddet ohcamušat gieđahallamii dahje šluhttet sáddejuvvon ohcamuša.
Govva 5.1 Sádden-siidu
Čále Sáddema lassidieđut -čuoggái šleađgapoastačujuhusa dahje -čujuhusaid, maidda háliidat nannendieđu ohcamuša sáddemis.
Fuomášuhttimat-čuoggás oainnát áppa addin fuomášuhttimiid. Dárkkis fuomášuhttimiid ovdal go sáddet ohcamuša. Prográmma fuomášuhttá boazodoalu boađusrehkenastimis álo, vaikke livččetge laktán dan juo ohcamuššii.
Sáhtát prentet čoahkkáigeasu dárkkistan dihtii dieđuid siiddu badjeravdda Prente čoahkkáigeasu -boalus.
Govva 5.2 Prente čoahkkáigeasu
Prentenvuloš ovdageahčadanveršuvnnas oainnát ohcamušas almmuhuvvon dieđuid.
Govva 5.3 Prentosa ovdageahčadanveršuvdna
Go leat dárkkistan, ahte ohcamuša dieđut leat riekta, leat laktán ohcamuššii dárbbašuvvon mildosiid ja leat lasihan šleađgapoaštačujuhusa nannendieđu várás, sádde ohcamuša Sádde gieđahallamii-boalus.
Govva 5.4 Sádde gieđahallamii
Oaččut nannendieđu iežat šleađgapostii ohcamuša sáddemis.
Nanne ohcamuša sáddema Sádde-boalus.
Vipu-bálvalusa šearpma badjeravdii boahtá almmuhus, ahte sádden lea lihkostuvvan, ja lassidieđuide merkejuvvon šleađgapostii boahtá almmuhus doarjaga ohcamuša máhcaheamis elektrovnnalaččat.
Govva 5.5 Sádden lea vuostáiváldojuvvon
Go leat sádden ohcamuša, sáhtát prentet Prente čoahkkáigeasu -boalus čoahkkáigeasu, mas oidnojit almmuhuvvon dieđut ja áigi, goas dieđut leat sáddejuvvon gieđahallamii.
Govva 5.6 Čoahkkáigeassupreanttus
Juos háliidat šluhttet ohcamuša sáddema, vai sáhtát divvut juoidá, dat lihkostuvvá Šluhtte sáddema -boalus ohcanáiggi siste. Vipu jearrá vel šluhttema nannema. Go válljet Juo, šluhtten sáddema, beasat rievdadit ohcamuša dieđuid ohcanáiggi siste.
Muitte sáddet ohcamuša ođđasit gieđahallamii vel ovdal go ohcanáigi nohká.
Juos fuomášat ohcanáiggi nohkama maŋŋel ohcamušas meattáhusa, dahje ohcamušas almmuhuvvon dieđut leat rievdan, almmut das čálalaččat Lappi EJB-guovddážii. Almmut dáhpáhuvvan nuppástusain 15 bargobeaivvi siste.